Actuele ontwikkelingen verbonden partijen
Onderstaand ziet u per verbonden partij de algemene basisgegevens en leest u wat de belangrijkste (mutaties in de) actuele ontwikkelingen en risico’s bij die verbonden partij zijn. De status van de informatie is die van juni 2019.
Verbonden partij
Gemeenschappelijke regeling Drechtsteden
Gemeenschappelijke regeling Drechtsteden
Gemeenschappelijke regeling Drechtsteden (GRD)
Onderdelen
- Bureau Drechtsteden, beleid en staf, regiogriffie en CIO (BD)
- Sociale Dienst Drechtsteden (SDD)
- Servicecentrum Drechtsteden (SCD)
- Ingenieursbureau Drechtsteden (IBD)
- Onderzoekscentrum Drechtsteden (OCD)
- Gemeentebelastingen en Basisinformatie Drechtsteden (GBD)
Website
Vertegenwoordiging Dordrecht
- Raadsleden in Drechtraad
- Dhr. A.W. Kolff, voorzitter Drechtraad en Drechtstedenbestuur
- Dhr. P.J. Heijkoop, lid Drechtstedenbestuur
- Dhr. M.D. Burggraaf, lid Drechtstedenbestuur
Deelnemers
De gemeenten Alblasserdam, Dordrecht, Hendrik-Ido-Ambacht, Papendrecht, Sliedrecht, Zwijndrecht en Hardinxveld-Giessendam.
Openbaar of gemeentelijk belang
De GRD heeft tot doel draagvlak te creëren voor een evenwichtige ontwikkeling van het gebied. Hiertoe behartigt de GRD de gemeenschappelijke regionale belangen op de terreinen (a) economie en bereikbaarheid, (b) fysiek, (c) sociaal, (d) bestuurlijke ontwikkeling en grotestedenbeleid, (e) staf- en ondersteunende diensten en de bedrijfsvoering en (f) beleidsonderzoek. Daarnaast heeft de GRD als doelstelling om zorg te dragen voor de efficiënte en effectieve heffing en invordering van belastingen en de uitvoering van de WOZ.
Relevante beleidsinformatie
- Er is nog steeds sprake van een tekort op de bijstand. De rijksbudgetten (onder andere BUIG) zijn, hoewel in 2019 hoger dan in 2018, nog onvoldoende om alle uitgaven te bekostigen. Daar komt bij dat het macrobudget BUIG onlangs neerwaarts is bijgesteld. Anderzijds kan wel gemeld worden dat het tekort daalt door een dalend klantenaantal (met uitzondering van statushouders en bewindvoering). Zo is de verwachting van de ontwikkeling van het aantal uitkeringsklanten gunstiger dan de CPB raming.
- Vanwege de overheveling van de integratie uitkeringen Sociaal domein naar de algemene uitkering zijn de rijksbudgetten niet meer leidend en is een begroting opgesteld op basis van kosteninschatting bij ongewijzigd beleid. De ontwikkelingen en dreigende tekorten in het sociaal domein zijn zowel beleidsmatig als financieel een aandachtspunt. Gelet op het beeld dat in de begroting 2020 (meerjarig) wordt geschetst hebben de gemeenten en GRD een taskforce ingesteld. Dit om vanuit een brede beschouwing ambitie, inhoud en geld met elkaar te verbinden en zo te zorgen voor een overzicht waarin blijkt welke keuzes mogelijk zijn om de kosten terug te dringen qua beleidsaanpassing en het effect op het meerjarenperspectief.
- In 2019 wordt nieuw beleid opgesteld op het gebied van de WMO en participatie. Hier wordt intensief op samengewerkt door de SDD en de afzonderlijke gemeenten. De mogelijkheid bestaat dat vanaf medio 2019 een deel van de participatieplekken die nu bij de SDD zijn georganiseerd vanuit de afzonderlijke gemeenten worden georganiseerd. Dit zou betekenen dat deze taak deels verdwijnt bij de SDD.
- De gemeenten buigen zich momenteel over de uitwerking van het advies van de commissie Deetman. De vorming van meervoudig lokale bestuurlijke werkgroepen op het ruimtelijk economische terrein (Groeiagenda) zal effect hebben op de taken van de GRD.
- De gemeente Dordrecht treft in samenwerking met GBD en een afvaardiging van ondernemers voorbereidingen die ertoe moeten leiden dat met ingang van 2020 toeristenbelasting wordt geïnd.
Risico's
- Het gebruik van het Persoonlijk Minimabudget (PMB) blijft toenemen, de stijging van rond de 10% wordt gecompenseerd door daling van het verzekerdengebruik van de collectieve zorgverzekering.
- De vraag naar alle Wmo-voorzieningen blijft toenemen. Dit is het gevolg van dubbele vergrijzing, verdere extramuralisering, ambulantisering (afbouwbeleid van intramurale zorg) en de daarmee samenhangende verzwaring van de ondersteuningsvraag. Ondanks besparingen blijven, mede door de fixatie van het abonnementstarief, de kosten stijgen. Hier boven op komen de risico's van een nieuwe cao voor huishoudelijke hulpen of het abonnementstarief.
- De kosten bewindvoering blijven stijgen (nu 22% stijging ten opzichte van vorig jaar).
- Het weerstandsvermogen van de GRD is minimaal. Want in 2017 en 2018 zijn de meeste van de toen nog aanwezige reserves aan de gemeenten uitgekeerd vanwege de toetreding van Hardinxveld-Giessendam en de gedachtelijn om bij GR-en geen stapeling van reserves te hebben.
Verbonden partij
Gemeenschappelijke regeling Dienst Gezondheid en Jeugd
Gemeenschappelijke regeling Dienst Gezondheid en Jeugd
Gemeenschappelijke regeling Dienst Gezondheid en Jeugd Zuid-Holland Zuid (GR DG&J ZHZ)
Onderdelen
- Dienst Gezondheid & Jeugd (DGJ)
- Regionale Ambulancevoorziening Zuid-Holland Zuid (RAV)
- Serviceorganisatie Jeugd ZHZ (SOJ)
Website
Vertegenwoordiging Dordrecht
- Dhr. H. van der Linden, voorzitter Algemeen en Dagelijks Bestuur
- Dhr. P.J. Heijkoop, lid van Algemeen Bestuur
Deelnemers
De gemeenten Alblasserdam, Dordrecht, Gorinchem, Hardinxveld-Giessendam, Hendrik-Ido-Ambacht, Hoeksche Waard, Molenlanden, Papendrecht, Sliedrecht en Zwijndrecht.
Openbaar of gemeentelijk belang
Het in algemene zin behartigen van belangen op het terrein van: publieke gezondheid, maatschappelijke zorg, huiselijk geweld en kindermishandeling, onderwijs, jeugdgezondheidszorg, ambulancezorg en jeugdhulp.
Relevante beleidsinformatie
- Bij de dienst Gezondheid & Jeugd/jeugdgezondheidszorg (DGJ/JGZ) spelen vier ontwikkelingen een rol:
- met ingang van 1 januari 2020 eindigt de huidige 'uitvoeringsovereenkomst regionaal basispakket JGZ, gemeenschappelijke regeling Regio Zuid-Holland-Zuid 2018-2019'. In het eerste half jaar van 2019 heeft de aanbestedingsprocedure plaatsgevonden en voor het zomerreces wordt bekend gemaakt welke partij de JGZ gaat uitvoeren vanaf 2020.
- aanvullende lokale afspraken tussen gemeenten en JGZ zijn niet opgenomen, wij maken deze zelf met Careyn en/of andere aanbieders. Hierbij gaat het om bijvoorbeeld opvoedondersteuning, VVE, voorzorg en prezorg. Ook de lokale aansluiting op sociale wijkteams en bijvoorbeeld het onderwijs is geen onderdeel van het regionaal basispakket, maar lokaal maatwerk. Dit geeft de ruimte om op de lokaal ingeslagen weg door te gaan.
- gemeenten voeren een beleidsontwikkelingsproces voor de totstandkoming van de lokale nota's publieke gezondheid en programma's publieke gezondheid 2020-2023, waarbij de GGD een ondersteunende en adviserende rol vervult. Vervolgens worden afspraken gemaakt over de programmaonderdelen die worden uitgevoerd door de GGD.
- de DG&J stelt een Meerjarenbeleidsplan op voor de periode 2020-2023. Het nieuwe Meerjarenbeleidsplan geeft richting aan de taakinvulling en ambities van de DG&J en geeft inzicht in voor de DG&J relevante ontwikkelingen.
- Bij de Serviceorganisatie Jeugd (SOJ) heeft de focus op financiële sturing, als gevolg van bezuinigingen en een toegenomen instroom, de noodzakelijke transformatie in de weg heeft gestaan. In het meerjarenperspectief van de GRDG&J staat aangegeven hoe de focus wordt verlegd. Samenwerking tussen SOJ, SDD, gemeenten en aanbieders en het versterken van de zogenoemde voorkant ('de beweging naar voor') zijn hiervoor essentieel. Een en ander moet worden toegelicht in een zogenaamde 'omdenknotitie'. Dit proces, en de genoemde samenwerking verlopen echter moeizaam en in combinatie met 'de beweging naar voren' leidt dit tot gesprekken in de regio over hoe een en ander beter te organiseren om de benodigde slagen te kunnen maken. In dit kader is ook de lokale taskforce jeugd gestart, die aan het einde van het jaar haar bevindingen zal presenteren.
- Medio juni 2019 spreekt het dagelijks bestuur van de GR DG&J over de eerste bestuursrapportage van 2019, waarin een regionale budgetstijging voor het lopende jaar van ruim € 10 miljoen wordt geprognosticeerd.
Risico's
- Geen (kosten-) effectieve transformatie bij Veilig Thuis Zuid-Holland Zuid ZHZ.
- Toename van het aantal meldingen bij Veilig Thuis ZHZ.
- Langere doorlooptijden en vertraging bij overdracht van meldingen aan lokale veld door Veilig Thuis ZHZ.
- Onvoldoende weerstandvermogen bij 'dochter' dienst Gezondheid & Jeugd om (onvoorziene) tegenvallers op te vangen.
- Stijging (beheers)kosten nieuwe meldkamer.
- Geen realisatie norm aanrijtijden ambulances.
- Onvoldoende gekwalificeerd personeel.
- Invoering nieuwe Wet ambulancezorg; naar verwachting per 1 januari 2021.
- Nog onvoldoende transformatie van de jeugdhulp.
- Onjuiste c.q. te hoog afgegeven beschikkingen jeugdhulp.
- Buitenproportionele toename van de vraag naar jeugdhulp.
- Te lang gecontinueerde zorg door aanbieders jeugdhulp.
Verbonden partij
Gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid
Gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid
Gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid (GR OZHZ)
Onderdelen
Niet van toepassing
Website
Vertegenwoordiging Dordrecht
Dhr. H. van der Linden, lid en plaatsvervangend voorzitter Algemeen en Dagelijks Bestuur
Dhr. M.D. Burggraaf, (plv., voordracht regulier) lid Algemeen Bestuur
(voordracht) Dhr. B.C.M. Stam plaatsvervangend lid Algemeen BestuurDeelnemers
De gemeenten Alblasserdam, Dordrecht, Gorinchem, Hardinxveld-Giessendam, Hendrik-Ido-Ambacht, Hoeksche Waard, Molenlanden, Papendrecht, Sliedrecht en Zwijndrecht en de provincie Zuid-Holland.
Openbaar of gemeentelijk belang
De regeling is getroffen ter ondersteuning van de deelnemers en de regiogemeenten bij de uitvoering van hun taken op het gebied van het omgevingsrecht in het algemeen en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht in het bijzonder, alsmede de taken op het terrein van vergunningverlening, handhaving en toezicht op grond van de in artikel 5.1 van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht genoemde wetten.
Relevante beleidsinformatie
- Omgevingswet: de inwerkingtreding van de nieuwe Omgevingswet is uitgesteld tot 2021. De voorbereidingen op de komst van de Omgevingswet zijn echter met het voorgenomen tempo vervolgd aangezien de stelselwijziging omvangrijk is en het totale takenpakket van OZHZ raakt. De grootste verandering als gevolg van de nieuwe wet betreft overigens niet de inhoud maar de gewenste "cultuuromslag" in gedrag en houding. Om deze ' cultuuromslag' te bewerkstellingen werkt OZHZ intensief samen in de regio.
- De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) is, na jaren van onduidelijkheid, op 14 mei 2019 in de Eerste Kamer aangenomen. De wet zal op 1 januari 2021 in werking treden, tegelijkertijd met de Omgevingswet. De aanvrager van een omgevingsvergunning wordt primair verantwoordelijk om aan te tonen dat het bouwwerk voldoet aan de eisen uit het Bouwbesluit. Bij de inwerkingtreding van de wet zal gevolgklasse 1 (woningen, kleine industriegebouwen en fietsbruggen) niet meer door het bevoegd gezag getoetst worden aan het Bouwbesluit. OZHZ zal de komende periode gebruiken om de effecten in beeld te brengen.
- Verbod op asbestdaken: er komt voorlopig geen verbod op asbestdaken. De Eerste Kamer heeft op 4 juni 2019 het wetsvoorstel van het kabinet verworpen, waarin een asbestdakenverbod per 2024 werd voorgesteld.
Risico's
- De aantrekkende economie en daardoor aantrekkende activiteiten (zowel bouwen, milieu, bodem als evenementen) met als gevolg stijgende kosten voor vergunningverlening, handhaving en toezicht.
- Privatisering bouwplantoetsing en toezicht (Wet Kwaliteitsborging Bouw). OZHZ voert in 2019 voor 2 gemeenten en de provincie Zuid-Holland taken uit binnen het brede omgevingsdomein van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Voor de bouwtaken wordt er vooralsnog uitgegaan dat gefaseerd een deel van de taken zal worden overgedragen aan de markt.
Verbonden partij
Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid
Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid
Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid (GR VRZHZ)
Onderdelen
- Regionale Brandweer Zuid-Holland Zuid
- Voorbereiding op Rampen en Crisis (VRC)
- Geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen
Website
Vertegenwoordiging Dordrecht
Dhr. A.W. Kolff, voorzitter van het Algemeen en Dagelijks Bestuur (kroonbenoeming)
Deelnemers
De gemeenten Alblasserdam, Dordrecht, Gorinchem, Hardinxveld-Giessendam, Hendrik-Ido-Ambacht, Hoeksche Waard, Molenlanden, Papendrecht, Sliedrecht en Zwijndrecht.
Openbaar of gemeentelijk belang
- Het in algemene zin behartigen van belangen op het terrein van: crisisbeheersing, rampenbestrijding, brandweerzorg en geneeskundige hulpverlening.
- Het voorbereiden op een ramp of crisis (inventariseren van risico’s in de regio).
- Het proberen te voorkomen van een ramp of crisis in de omgeving (het beheersen van de risico’s).
- Het bestrijden van een ramp of incident en proberen ervoor te zorgen dat alles zo snel mogelijk wordt hersteld (als er dan toch een incident of ramp gebeurt).
Relevante beleidsinformatie
De VRZHZ verwacht, naast het invulling geven aan de dagelijkse operationele taken, onder meer de volgende ontwikkelingen te ontplooien:
- het verhogen van de zelfredzaamheid.
- de omslag in denken (risicogericht) als gevolg van de veranderende omgeving.
- de transitie naar een informatie-gestuurde organisatie.
- het optuigen van accountmanagement.
- de uitrol van het nieuwe dekkingsplan.
- de implementatie van risicocommunicatie.
- de herijking van het risicoprofiel voor de regio.
- lobby voor tijdelijke compensatie en structurele verhoging van de BDUR-uitkering van het Rijk.
- de uitvoering van een strategische heroriëntatie in verband met gemeentelijke herindelingen in Zuid-Holland Zuid en nieuwe ontwikkelingen die op gemeenten en op de veiligheidsregio afkomen.
Risico's
- Uittreding Vijfheerenlanden: per 1 januari 2019 zijn de gemeenten Leerdam en Zederik met de gemeente Vianen gefuseerd tot de nieuwe gemeente Vijfheerenlanden. Deze gemeente wordt door een wijziging van de provinciegrens onderdeel van de provincie Utrecht en daarom bij wet onderdeel van de Veiligheidsregio Utrecht. VRZHZ ontvangt een uittreedsom van € 4,8 miljoen vanwege deze ontvlechting. Met de uittreedsom kunnen minimaal de komende drie jaar de frictiekosten van € 1,5 miljoen per jaar gedekt worden. De VRZHZ beoogd een aanpak te doorlopen om binnen 5 jaar toe te groeien naar een structureel lager kostenniveau. Het niet realiseren van deze taakstelling maakt dat de toekomstige deelnemersbijdrage aan de VRZHZ hoger kan uitvallen.
- Door de Veiligheidsregio ZHZ worden de kosten van functioneel leeftijdsontslag (FLO) afgerekend met Dordrecht, omdat deze gerelateerd zijn aan beroeps brandweer. Vanwege nieuwe cao afspraken en overgangsrecht op oude FLO-afspraken, kunnen deze kosten toekomstig hoger uitvallen.
Verbonden partij
Gemeenschappelijke regeling Sociale werkvoorziening Drechtsteden (Drechtwerk)
Gemeenschappelijke regeling Sociale werkvoorziening Drechtsteden (Drechtwerk)
Gemeenschappelijke regeling Sociale Werkvoorziening Drechtsteden (Drechtwerk)
Onderdelen
- Drechtwerk/Drechtstedenactief
- WerXaam B.V.
- Assembly partner B.V.
- Drechtwerk Diversiteit B.V.
- Drechtwerk Groen B.V.
- Drechtwerk FrisFacilitair B.V.
Website
Vertegenwoordiging Dordrecht
Dhr. P.J. Heijkoop, voorzitter Algemeen en Dagelijks Bestuur
Deelnemers
De gemeenten Alblasserdam, Dordrecht, Hendrik-Ido-Ambacht, Papendrecht, Sliedrecht, Zwijndrecht en Hardinxveld-Giessendam.
Openbaar of gemeentelijk belang
Het openbaar lichaam behartigt de belangen van de gemeenten op het terrein van de sociale werkvoorziening en geeft in opdracht van de gemeenten uitvoering aan de in de wet en in deze regeling genoemde taken. Hiermee streeft de organisatie ernaar dat mensen kunnen werken naar vermogen.
Relevante beleidsinformatie
Voortzetting intensivering samenwerking Drechtwerk en de GR Drechtsteden, onderdeel Sociale Dienst Drechtsteden (SDD).
Risico's
- Rijkssubsidie Sociale Werkvoorziening (SW) niet toereikend en wijzigingen in bekostigingssystematiek hebben direct gevolgen voor gemeentelijke bijdrage.
- Niet haalbare uitstroom berekening door het Rijk veroorzaakt extra tekorten.
- Niet of onvoldoende compenseren van de cao loonsverhogingen veroorzaken tekorten.
- Ziekteverzuim: een eventueel hoger ziekteverzuim veroorzaakt hogere personeelslasten.
- Onvoorziene maatregelen voor de huisvesting kunnen impact hebben op het exploitatieresultaat.
Verbonden partij
Gemeenschappelijke regeling Gevudo
Gemeenschappelijke regeling Gevudo
Gemeenschappelijke regeling Vuilverwerking Dordrecht en Omstreken (Gevudo)
Onderdelen
Via Gevudo participeert Dordrecht in de NV Huisvuilcentrale Noord-Holland (HVC). Gezien het belang presenteren we hier ook informatie van HVC.
Website
Vertegenwoordiging Dordrecht
- Gevudo: Dhr. M.D. Burggraaf, vice-voorzitter Algemeen Bestuur
- Gevudo: Dhr. H. van der Linden, plaatsvervangend lid Algemeen Bestuur
- HVC: Dhr. M.D. Burggraaf, vertegenwoordiger namens Gevudo
Deelnemers
De gemeenten Alblasserdam, Dordrecht, Gorinchem, Hardinxveld-Giessendam, Hendrik-Ido-Ambacht, Leerdam, Molenlanden, Papendrecht, Sliedrecht, Zederik en Zwijndrecht. De NV Huisvuilcentrale Noord-Holland is eigendom van 45 gemeenten en 6 waterschappen uit 4 provincies.
Openbaar of gemeentelijk belang
Het doel van Vuilverwerking Dordrecht en Omstreken (Gevudo): het behartigen van aandeelhoudersbelangen van de deelnemers in de NV HVC, in de ruimste zin des woords, en het daarbij uitoefenen van stemrecht in de aandeelhoudersvergaderingen van NV HVC.
Het hoofddoel van HVC is: ten algemenen nutte werkzaam zijn op het gebied van het afvalbeheer en de daarmee verbonden opwekking van elektriciteit, benutting van overige vrijgekomen warmte en opwerking van reststoffen tot nuttige toepasbare restproducten; deels met inschakeling van derden.Relevante beleidsinformatie
Bij Gevudo:
- Binnen Gevudo zelf zijn er geen bijzonderheden. In 2019 vinden een aantal gemeentelijke herindelingen plaats. Echter geen van de gemeenten treedt uit.
Bij HVC:
- Uit het jaarverslag 2017 bleek dat ondanks het batige resultaat HVC een boekverlies van ruim 13 miljoen op energieactiviteiten van een deelneming heeft moeten incasseren. Gemeenten waren hierover niet van tevoren via vergaderstukken geïnformeerd. De duurzame energieambities van HVC blijven onverminderd hoog. Gevudo heeft HVC opgeroepen om meer focus te leggen in haar activiteitenrange en ook aan te geven hoeveel ze waarin wil investeren. Inmiddels is een bestuurlijke klankbordgroep door HVC opgericht onder voorzitterschap van wethouder Burggraaf.
- Gevudo heeft daarnaast HVC verzocht om na te denken over een manier waarop aandeelhouders, waaronder Gevudo, betere informatie krijgen over wat er in de deelnemingen van HVC gebeurt. Het voorbeeld van de tegenvaller in energie-activiteiten onderstreept dit nog eens. Dat betekent overigens niet dat Gevudo hierover vervolgens uitgebreid kan/mag rapporteren, omdat daarmee mogelijk ook belangen van partners in het geding kunnen zijn, maar het kan voor Gevudo zelf het inzicht in risico's en de resultaten van HVC verbeteren.
- Tot slot is door Gevudo naar HVC ongenoegen geuit over de verwerking van zogenaamd PMD afval, waarbij grote hoeveelheden naar mening van de deelnemers te makkelijk worden afgekeurd. HVC wentelt te makkelijk kosten nu af/houdt één en ander uit het eigen resultaat. Het afkeuren leidt niet alleen tot extra kosten voor gemeenten/burgers, maar dit is ook een zeer ongewenst effect uit oogpunt van milieu. Gevudo-gemeenten zijn hierover met HVC in gesprek.
Risico's
Hoewel de gemeente formeel garantierisico's loopt bij HVC, houden we op grond van de risicoparagraaf van Gevudo - waarin de risico's van HVC zijn beschouwd - de risicomonitor op groen.
De bevindingen van de klankbordgroep worden vermoedelijk in het Algemeen Bestuur van Gevudo en vervolgens in de aandeelhoudersvergadering van HVC komende december behandeld.Verbonden partij
Gemeenschappelijke regeling Wegschap Tunnel Dordtse Kil
Gemeenschappelijke regeling Wegschap Tunnel Dordtse Kil
Gemeenschappelijke regeling Wegschap Tunnel Dordtse Kil (GR Kiltunnel)
Onderdelen
Niet van toepassing
Website
Vertegenwoordiging Dordrecht
- Dhr. M.D. Burggraaf, Lid Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur
- Dhr. R. van der Linden, Lid Algemeen Bestuur
Deelnemers
De provincie Zuid-Holland en de gemeenten Dordrecht en Hoeksche Waard.
Openbaar of gemeentelijk belang
Het Wegschap heeft tot taak het beheren en exploiteren van een niet-openbare toltunnel onder de Dordtse Kil tussen Dordrecht en 's Gravendeel, inclusief de daarbij behorende wegen, gebouwen en het tolplein.
Daarbij hoort ook het bevorderen van het gebruik van de tunnel en het heffen van tolgelden tegen zodanige tarieven dat een rendabele exploitatie is gewaarborgd. Hierbij dient de veiligheid, zoals ook voorgeschreven in wet- en regelgeving, van de weggebruiker en de medewerkers altijd te zijn geborgd.Relevante beleidsinformatie
- De voorbereidingen worden getroffen voor het groot onderhoud/renovatie van de tunnel in de periode 2020-2022.
- In het financieringsplan van deze renovatie is rekening gehouden met een verlaging van de bijdrage van de garanten in 2020 naar € 400.000 en vanaf 2021 structureel naar € 50.000.
Risico's
- Met de Belastingdienst is een vaststellingsovereenkomst gesloten. Hierin is vastgelegd dat het Wegschap tot 2020 geen aangifte vennootschapsbelasting hoeft in te dienen.
Verbonden partij
Gemeenschappelijke regeling Parkschap Nationaal Park De Biesbosch
Gemeenschappelijke regeling Parkschap Nationaal Park De Biesbosch
Gemeenschappelijke regeling Parkschap Nationaal Park De Biesbosch
Onderdelen
Niet van toepassing
Website
Vertegenwoordiging Dordrecht
Dhr. B.C.M. Stam, lid Algemeen Bestuur en (voorzitter Dagelijks en Algemeen Bestuur)
Dhr. H. van der Linden, plaatsvervangend lid Algemeen BestuurDeelnemers
De gemeenten Dordrecht, Drimmelen en Werkendam (per 1-1-2019 opgegaan in de nieuwe gemeente Altena).
Openbaar of gemeentelijk belang
Recreatie in natuur en recreatiegebied door het beschermen en ontwikkelen van natuurwaarden, het bewaren en ontwikkelen van het landschappelijk karakter en de zorg voor en ontwikkeling van de recreatie.
Relevante beleidsinformatie
Door de samenwerkende partijen in NLDelta Biesbosch-Haringvliet wordt gewerkt aan de opgaven: governance, communicatie en merkontwikkeling en aan diverse NLDelta projecten. De basis voor Nationaal Park NLDelta (Nieuwe stijl) per 2021 is gelegd.
Risico's
De begroting staat onder druk door het wegvallen van de bijdragen van drie voormalige deelnemers van het Parkschap (gemeente Sliedrecht, de provincies Zuid-Holland en Noord Brabant). Het Parkschap staat onder preventief toezicht van de provincie Zuid Holland. Het Parkschap werkt aan een visie met een sluitende meerjaren begroting. Er wordt een discussie gevoerd over de ambities en taken voor (het gebied en van) het Parkschap onder leiding van een interim directeur. De komende maanden worden plannen ontwikkeld met mogelijk een nieuwe organisatiestructuur. Deze plannen worden in het najaar 2019 besproken in de Dordtse raad.
Verbonden partij
B.V. Gemeenschappelijk Bezit Evides
B.V. Gemeenschappelijk Bezit Evides
B.V. Gemeenschappelijk Bezit Evides
Onderdelen
Niet van toepassing
Website
Vertegenwoordiging Dordrecht
Dhr. M.D. Burggraaf, gevolmachtigd aandeelhouder in de Algemene vergadering van aandeelhouders (AvA)
Deelnemers
Houders van aandelen zijn gemeenten die ten tijde van de oprichting van de vennootschap vielen binnen het verzorgingsgebied van NV Waterbedrijf Europoort. Dit betreft een gebied wat zich uitstrekt van Dordrecht, over de Hoekse Waard naar Rotterdam, Delft en Brielle.
Openbaar of gemeentelijk belang
Drinkwatervoorziening dient onmiskenbaar een publiek belang. De GBE is 50% eigenaar van de aandelen van het waterbedrijf, Evides NV. De Evides-aandeelhouders hebben onder meer zeggenschap over de drinkwatertarieven en over het ondernemingsplan van de NV. Voor een groot deel is de sector gereguleerd via de Drinkwaterwet. De invloed van Autoriteit Consumenten en Markten (ACM) is zeer groot. De dividenduitkering is van belang voor een sluitende stadsbegroting. Dordrecht draagt een financieel belang van 7% in de B.V. (Overigens presenteren we bij de financiële gegevens van Evides de gegevens van de NV).
Relevante beleidsinformatie
Er zijn gesprekken gaande met Zeeuwse aandeelhouders van Delta, waarbij deze het stemrecht in Evides NV weer zelf gaan uitoefenen. Dit dient het publieke belang. De uitwerking daarvan volgt later dit jaar.
Risico's
Geen bijzonderheden.
Verbonden partij
Merwedelingelijn Beheer B.V.
Merwedelingelijn Beheer B.V.
Merwedelingelijn Beheer B.V.
Onderdelen
Niet van toepassing
Website
Vertegenwoordiging Dordrecht
Dhr. M. D. Burggraaf, gevolmachtigd aandeelhouder en lid Algemene vergadering van aandeelhouders (AvA)
Deelnemers
De gemeenten Dordrecht, Sliedrecht, Hardinxveld-Giessendam, Molenlanden, Gorinchem, Leerdam en Geldermalsen.
Openbaar of gemeentelijk belang
Het bevorderen en zorg dragen voor een verdere impuls van de spoorlijn Merwedelingelijn (spoorverbinding tussen Dordrecht en Geldermalsen). Het doel is om een tijdige, doelmatige, duurzame en veilige aanleg van de werkzaamheden aan de spoorlijn te bewerkstelligen.
Relevante beleidsinformatie
Geen bijzonderheden.
Risico's
Geen bijzonderheden.
Verbonden partij
Holding Regionale Ontwikkelmaatschappij Drechtsteden N.V.
Holding Regionale Ontwikkelmaatschappij Drechtsteden N.V.
ROM-D: Holding Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Drechtsteden N.V.
Onderdelen
De Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Drechtsteden groep bestaat uit verschillende onderdelen:
- Holding Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Drechtsteden N.V.
- Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Drechtsteden Capital B.V.
- Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Drechtsteden Capital Beheer B.V.
- Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Drechtsteden Beheer N.V.
- Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Drechtsteden Projecten C.V.
- Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Drechtsteden Kil III C.V.
We geven onderstaand de informatie van de holding aan.
Website
Vertegenwoordiging Dordrecht
Dhr. M.D. Burggraaf vertegenwoordigd Dordrecht rechtstreeks in de ROM-D Capital B.V en de overige onderdelen van de ROM-D.
Deelnemers
De provincie Zuid-Holland, de BNG Gebiedsontwikkeling en de gemeenten Alblasserdam, Hendrik-Ido-Ambacht, Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht, Zwijndrecht en het Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam.
Openbaar of gemeentelijk belang
De hoofddoelstelling van de Regionale Ontwikkelings Maatschappij Drechtsteden (ROM-D) is het versterken en uitbouwen van de regionale economie. De CV's ontwikkelen terreinen, Capital dient voornamelijk als financier, naast BNG bank.
Dordrecht draagt een financieel belang van 29,73% in de Capital B.V. en een direct belang van 7,4% in Kil III C.V. Daarnaast heeft Dordrecht een belang van 69,0% in de Holding N.V.
Het financiële en inhoudelijke belang voor Dordrecht zelf zit vooral in Kil III CV.Relevante beleidsinformatie
- De aandeelhoudersvergadering heeft een drietal nieuwe projecten goedgekeurd voor uitvoering, te weten het project verplaatsing Dolderman, het project Veerweg te Hendrik-Ido-Ambacht en stemden aandeelhouders in met een niet-risicodragende rol van ROM-D in het project Nedstaal. Tot slot zijn er ook nieuwe verzoeken voor betrokkenheid van de ROM-D binnen gekomen die in 2019 verder worden besproken. Dit betreft onder meer een verzoek van het Havenbedrijf om medewerking te verlenen aan de beoogde bedrijfsverplaatsing binnen Dordrecht, een onderzoek naar de mogelijkheden tot aankoop van het Citadelterrein te Hendrik-Ido-Ambacht en een verzoek van de gemeente Zwijndrecht om namens hen de onderhandelingen te voeren voor de herontwikkeling en uitgifte van het voormalige Loveld-terrein.
- Aandeelhouders oriënteren zich op mogelijke nieuwe projecten, die door ROM-D uitgevoerd kunnen gaan worden, maar dit blijkt niet eenvoudig.
- De BNG treedt uit als aandeelhouder. Dit is reeds naar de raad bericht, echter de daadwerkelijke exit vindt pas medio 2019 plaats.
Over de belangrijkste elementen uit het ROM-D construct volgt hierbij een overzicht ultimo 2018 in euro's (nog zonder finale controleverklaring; zie voor de reden de tekst onder risico's):
- Capital BV
Liquiditeiten: € 7,8 miljoen.
Resultaat 2017: -/- € 236.000 (negatief). - Kil III CV
Resultaat 2017: € 609.000 (batig).
Vreemd vermogen: € 9,1 miljoen.
Saldo reserves: € 1.539.000 exclusief resultaat 2017.
Onderhanden werk: € 18,1 miljoen. - Projecten CV
Resultaat 2017: -/- € 525.000 (negatief onder andere door verliesvoorzieningen Citadel- en Genie terrein en Het Plaatje Sliedrecht).
Algemene reserve: -/- € 945.000 (negatief exclusief resultaat 2017).
Vreemd vermogen: € 2,4 miljoen.
Onderhanden werk: € 2,8 miljoen.
Risico's
- De risicoclassificatie "hoog" is vooral van toepassing op de projecten-CV vanwege een jaarlijks nog steeds toenemende, negatieve algemene reserve en het momenteel nog ontbreken van een voldoende concreet ontwikkelingsperspectief, waarbij de financiële positie van die CV wordt verbeterd. Dit vormt tevens een latente bedreiging voor de waarde van het aandelenkapitaal dat door Capital is verstrekt (€ 3,9 miljoen). Kil III heeft naast een winstreserve echter ook een negatieve algemene reserve. Deze wordt in de komende jaren omgebogen naar ten minste nul door middel van grondverkopen. De reserve is nu vooral "op papier" omdat de liquiditeitspositie nu geen ruimte biedt voor uitkering en het project bovendien niet voltooid is. De aandeelhouders zijn niet voornemens om winst uit te laten keren.
Verbonden partij
Eneco Groep N.V.
Eneco Groep N.V.
Eneco Groep N.V.
Onderdelen
Niet van toepassing
Website
Vertegenwoordiging Dordrecht
Dhr. M.D. Burggraaf, lid van de Aandeelhouderscommissie (AHC) en gevolmachtigd lid van de Algemene vergadering van aandeelhouders (AVA)
Deelnemers
De aandelen van Eneco waren in 2018 in handen van 53 gemeenten. In 2019 zijn dat door samenvoeging 44 gemeenten geworden.
Openbaar of gemeentelijk belang
Het college heeft in 2017 geconcludeerd dat er geen zwaarwegend publiek belang meer is bij het aandeelhouderschap in deze onderneming. Zij heeft daarom besloten om het aandelenbezit af te bouwen. De raad heeft geen wensen en bedenkingen geuit tegen dit voornemen, dat waarschijnlijk niet vóór 2020 geëffectueerd wordt.
Relevante beleidsinformatie
- De commissie van verkopende aandeelhouders heeft eind 2018 na onderzoek geconcludeerd dat veilingverkoop van aandelen de voorkeur heeft boven beursgang. Dit proces is in 2019 in gang gezet.
- De zgn. non binding offer fase is in het eindstadium. Er is voldoende comfort dat de biedende partijen zullen voldoen aan de verkoopcriteria.
- Over 2018 keerde Eneco ruim € 1,2 miljoen hoger dividend uit dan was geraamd; waarbij zij opgemerkt dat deze raming laag was gehouden vanwege de onzekerheden over het moment van verkoop.
Risico's
Mede gezien het besluit tot verkoop van aandelen en gezien het feit dat dit proces in 2019 is gestart zijn er op langere termijn geen risico's voor de gemeente vanuit aandeelhoudersperspectief; ervan uitgaande dat de aandelen ook in 2019/2020 daadwerkelijk verkocht zullen worden.
Verbonden partij
Stedin Holding N.V.
Stedin Holding N.V.
Stedin Holding N.V.
Onderdelen
Niet van toepassing
Website
Vertegenwoordiging Dordrecht
Dhr. M.D. Burggraaf, lid van de aandeelhouderscommissie (AHC) en gevolmachtigd aandeelhouder en lid van de algemene vergadering van aandeelhouders (AVA)
Deelnemers
De aandelen van Stedin waren in 2018 in handen van 53 gemeenten. In 2019 zijn dat door samenvoeging 44 gemeenten geworden.
Openbaar of gemeentelijk belang
Stedin Holding beheert de aandelen van Stedin Beheer en van de Delta Netwerkgroep (DNWG), welke Enduris als netbeheerder heeft en draagt zorg voor de concernfinanciering. Stedin en Enduris verzorgen samen met hoogspanningsbeheerder Tennet het transport van elektriciteit en gas in Zuid-Holland, Zeeland en voor een klein deel in Friesland. De reden van participatie heeft een historische achtergrond: oprichting van een gemeentelijk energiebedrijf dat later samenging met andere bedrijven. In de Wet Onafhankelijk Netbeheer is het overheidsbelang in energienetwerken bevestigd. Het onderhoud wordt hoofdzakelijk verricht door dochterondernemingen Joulz en Delta Infra.
Met betrekking tot de gemeente, draagt deelname in de partij door middel van het dividend dat we ontvangen bij aan de sluitendheid van de stadsbegroting. Ons aandeel geeft (beperkte) invloed op majeure investeringsbeslissingen van de onderneming Stedin.Relevante beleidsinformatie
- Stedin Groep ziet in hoog tempo veranderingen op de samenleving afkomen in de manier waarop energie wordt opgewekt, gedistribueerd en gebruikt. Zo neemt de hoeveelheid duurzaam opgewekte energie door wind en zon steeds meer toe. Ook zal het aantal klanten dat van het aardgasnet losgekoppeld moet worden de komende jaren toenemen. Ook digitalisering van het energienet is noodzakelijk. Op al deze veranderingen moet de energie-infrastructuur worden aangepast. Binnen de Raad van Bestuur is eind 2017 speciaal hiervoor een extra bestuurder aangesteld. De gevolgen van transitie (waaronder financieel, organisatorisch) zijn momenteel nog niet goed in te schatten.
- Stedin keerde over 2018 bijna 9 ton lager dividend uit dan was geraamd. Zie hieronder (risico's).
Risico's
- Stedin heeft onder meer te maken met sterke regulering, die weliswaar resulteert in lage transporttarieven, maar waarbij de toezichthouder nog onvoldoende rekening houdt met de lange termijn, waaronder hoge transitiekosten. Het is niet duidelijk hoeveel het Rijk gaat bijdragen in de kosten van transitie. Dit kan van invloed zijn op de bedrijfsresultaten en dus op het dividend. Ook is Stedin voornemens om in verband met de lage rentestand versneld de eerder opgebouwde overwinst op meetactiviteiten via het tarief terug te betalen aan gebruikers via het vastrecht. In 2018 is daarvan al een deel betaald. Voor de korte termijn is er nog geen reden voor grote zorg over onze dividendraming, maar in elk geval is een stijging daarvan in de toekomst niet realistisch. De gevolgen voor de langere termijn worden nog onderzocht, waarbij in 2019 externe advisering door de aandeelhouderscommissie is ingeschakeld. De adviezen worden na de zomervakantie verwacht.
- Personeelsverloop bij de uitvoerende taken, als gevolg van vergrijzing en een relatief geringe nieuwe instroom vanuit beroepsopleidingen zijn punt van aandacht. De hoeveelheid werk neemt juist toe, waardoor wachttijden en klachten daarover kunnen ontstaan. Stedin zoekt daarom samenwerkingsoplossingen met Evides en aannemers, vooralsnog via pilotprojecten. De mogelijkheden van aandeelhouders zelf om hierin verbetering te realiseren zijn zeer beperkt/afwezig.
- Wij hebben Stedin verzocht om inzichtelijk te maken wat zij gaat doen aan de achterstand bij zogenaamde brosse gasleidingen. Dit naar aanleiding van een ongeval in Den Haag en het rapport daarover van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM).
Verbonden partij
BNG Bank N.V.
BNG Bank N.V.
BNG Bank N.V.
Onderdelen
Niet van toepassing
Website
Vertegenwoordiging Dordrecht
Dhr. M.D. Burggraaf (aandeelhouderschap)
Deelnemers
Het Rijk en Nederlandse gemeenten.
Openbaar of gemeentelijk belang
De BNG is een bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. De Staat is houder van de helft van de aandelen, de andere helft is in handen van gemeenten, provincies en een hoogheemraadschap. Met gespecialiseerde financiële dienstverlening draagt de BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Daarmee is de bank nog steeds essentieel voor de publieke taak, maar de gemeente heeft ook alternatieve financieringsmogelijkheden.
Klanten van BNG Bank zijn overwegend overheden en instellingen op het gebied van volkshuisvesting, gezondheidszorg, onderwijs en openbaar nut. Verreweg het grootste deel van de kredietverlening van de bank is kredietrisicovrij, omdat deze aan of onder garantie van overheden plaatsvindt.Relevante beleidsinformatie
Het dividendbeleid is in 2019 herzien, in de zin van een hogere pay-out, hetgeen voor de gemeente tot een (structurele) meevaller zal leiden. In ons boekjaar 2019 betekent het een meevaller van bijna 4 ton.
Risico's
Hoewel de bank wel een aantal prognoses doet voor 2019 voor wat betreft te verstrekken leningen en reguliere bedrijfslasten, doet ze vanwege de onvoorspelbaarheid van de financiële markten/rente al jaren geen voorspelling omtrent het te verwachten resultaat. De balansgegevens over 2017 zijn voor het vergelijk, in verband met invoering IFRS 9, aangepast en eigenlijk van 1-1-2018 in plaats van 31-12-2017.
Verbonden partij
Stichting Administratiekantoor Breedband Drechtsteden
Stichting Administratiekantoor Breedband Drechtsteden
Stichting Administratiekantoor Breedband Drechtsteden
Onderdelen
Niet van toepassing
Website
Vertegenwoordiging Dordrecht
Dhr. M.D. Burggraaf, lid Algemeen Bestuur en beoogd penningmeester
Deelnemers
De stichting administratiekantoor Breedband Drechtsteden (26 non profit certificaathouders) heeft als primair doel het houden van aandelen van de Breedband Drechtsteden Groep BV. Deze BV bedient samen met de dochter BV's Breedband Drechtsteden BV (voor de certificaathouders in STAK) en VitrumNet BV (voor alle andere activiteiten) de relaties.
Openbaar of gemeentelijk belang
Oorspronkelijk was het doel het in eigendom verwerven en beheren van een glasvezelinfrastructuur in de regio Drechtsteden. Momenteel is het doel het beheren van aandelen/certificaten en het uitoefenen van stemrecht in de Breedband Drechtsteden Groep BV.
Breedband Drechtsteden Groep B.V. bestaat uit de volgende werkmaatschappijen:- Breedband Drechtsteden BV (bediening oprichters in de non-profit sector waaronder GRD/ Dordrecht).
- Vitrumnet BV (commercieel).
Relevante beleidsinformatie
- In 2019 is wethouder Burggraaf ingeschreven bij de Kamer van Koophandel als penningmeester van de stichting.
- Er is nog discussie gaande over het uitkeren van (bescheiden) dividend vanuit Vitrumnet aan de certificaathouders.
Risico's
Geen bijzonderheden.
Verbonden partij
Coöperatie Ontwikkeling Leerpark U.A.
Coöperatie Ontwikkeling Leerpark U.A.
Coöperatie Ontwikkeling Leerpark U.A.
Onderdelen
Niet van toepassing
Website
Vertegenwoordiging Dordrecht
- Dhr. P.J. Heijkoop, gevolmachtigd lid en voorzitter Algemeen Leden Vergadering (ALV)
- Dhr. R.C.A. Meester, voorzitter
- Dhr. J.H.S. Goossensen, bestuurslid
- Dhr. H.F.J. van Gurp, bestuurslid
Deelnemers
De gemeente Dordrecht en het ROC Da Vinci College (Stichting Regionaal opleidingscentrum Zuid-Holland Zuid).
Openbaar of gemeentelijk belang
De Coöperatie Ontwikkeling Leerpark U.A. is op 26 juni 2003 opgericht en heeft als hoofddoelen:
- Het namens de leden selecteren van een marktpartij en het namens de leden contracteren van die marktpartij, om op het terrein gelegen aan de Maria Montessorilaan en omgeving scholen, woningen, winkels, kantoren, bedrijfsruimten, openbare ruimten en infrastructuur te realiseren.
- De realisatie van het Leerpark tegen de scherpste prijs en hoogst bereikbare kwaliteit te laten plaatsvinden.
- In alle fasen van de ontwikkeling van het Leerpark op te treden als aanbestedende dienst krachtens de Europese richtlijnen.
De Coöperatie Ontwikkeling Leerpark U.A. bestaat uit de leden - Stichting Regionaal Opleidingscentrum Da Vinci College en de Gemeente Dordrecht, en fungeert als opdrachtgever voor de fysieke realisatie van het Leerpark binnen aangegeven kaders (programma’s, randvoorwaarden en budget van de leden).
Relevante beleidsinformatie
- Overdracht perceel 6D2.
- Doorontwikkeling Leerpark tot Campus.
- Maakfabriek/startersmilieu op perceel 6C.
- Voorbereiding spoorhalte (Sprinter/ lightrail).
- Uitwerking vestiging HBO Drechtsteden.
- Woningbouw perceel 2F.
- Overig: parkeeronderzoek, geluidsscherm spoor.
Risico's
- Voorzieningen als de Duurzaamheidsfabriek (DZHF) maken in hun exploitatie gebruik van subsidies. Daarom wordt strak gestuurd op de te verkrijgen subsidiestromen met actieve lobby, onder andere via Smart industry, de kamer van Koophandel en de ministeries van Economische Zaken (EZ) en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW).
- Het budget voor exploitatiebijdragen DZHF vanuit de deelnemers raakt uitgeput. De afgelopen jaren is onder andere door nieuwe financiering, het vergroten van de huurinkomsten gestuurd op het verbeteren en sluitend krijgen van de exploitatie.
Verbonden partij
Energie Coöperatie Dordrecht
Energie Coöperatie Dordrecht
Energie Coöperatie Dordrecht (ECD)
Onderdelen
Niet van toepassing
Website
Vertegenwoordiging Dordrecht
- Dhr. H van der Linden, bestuurslid (Algemene leden vergadering)
- R.C.A. Meester, ambtelijk lid
Deelnemers
NV Huisvuilcentrale Noord-Holland en de gemeente Dordrecht.
Openbaar of gemeentelijk belang
Doel van de coöperatie is het versnellen van de uitvoering van het gemeentelijk energiebeleid, het tot stand brengen van leerwerkverbindingen op het gebied van duurzame energie en het tot stand brengen van een revolverend fonds voor het doen van duurzame investeringen.
Relevante beleidsinformatie
- Zonnepark Crayestein: bouw zonneweide is voltooid. Wegens leveringsproblemen met een net schakelaar wordt het park medio juli 2019 opgeleverd. De ECD gaat de mogelijkheid bieden om inwoners van Dordrecht te laten participeren in de Zonne centrale.
- Zonnepark Amstelwijck: de vergunning is begin 2018 verleend en de SDE subsidie is in maart 2018 aangevraagd. Begin 2019 gestart met de voorbereiding van de werkzaamheden. Verwachte oplevering centrale eind 2019 begin 2020.
- Windturbine Crabbegors: besluitdatum wordt verwacht eind tweede kwartaal 2018. Er is beroep aangetekend tegen de omgevingsvergunning. Het wachten is op de rechtszaak. Naar verwachting zal deze plaatsvinden in het tweede kwartaal van 2019. Daarna is nog beroep mogelijk bij de Raad van State (RvS).
- Vanwege het succes van zon op bedrijfsdaken is de ECD voornemens om een tweede project te starten. Met als doel wederom minimaal 4 MWp aan zonne-energie bij bedrijven te contracteren.
Risico's
- Zonneweide Crayestein: bouw wordt voltooid in het tweede kwartaal van 2019, project is binnen de financiële kaders gebleven. (Het eerder gemelde risico is afgenomen).
- Zonneweide Amstelwijck: als de aanbesteding duurder uitvalt dan beoogd kan het project niet worden uitgevoerd binnen de financiële kaders en zal worden gestopt. Het project zal dan met verlies worden afgesloten.
- Windturbine Crabbegors: als de vergunning niet wordt verleend waardoor het project niet kan worden uitgevoerd.